Kabullenmenin Beş Aşaması - Kübler-Ross Modeli
Elisabeth Kübler-Ross 1926 tarihinde İsviçre’de doğan ve 2004 yılında ABD’de gözlerini yuman bir psikiyatrist.
Bilinen en meşhur çalışması Five Stages of Grief (üzüntünün beş aşaması) olarak bilinen çalışma. Bu çalışmaya göre, insanlar kendilerini ölüme yaklaştıran veya travma yaratabilecek etkide olan herhangi bir haber aldıklarında 5 aşamadan geçiyorlar.
1. İnkar (Denial)
2. Kızgınlık (Anger)
3. Pazarlık (Bargaining)
4. Depresyon (Depression)
5. Kabullenme (Acceptance)
Bu aşamalardan ilk aşama olan
İnkar aşamasında genellikle olay veya durum yok sayılır, başa gelmiş kabul edilmez, bir yanlışlık olduğu düşünülür.
Kızgınlık aşaması, inkar aşamasında devreye sokulmayan sorgulamaların devreye girmesi ile başlar, üst üste gelen sorgulamalar neticesinde öfke duyguları vücudu ele geçirir. En bilinen soru “neden ben” sorusudur.
Pazarlık aşaması durumu kabul edilebilir seviyeye indirmek veya çıkarmak için girilen bir safhadır. Bu aşamada “madem olmuş, bari şöyle yapayım da durum biraz olsun iyiye döner”, “olan olmuş ama bir çıkış yolu belki var” tarzı düşünceler ve eylemler insana eşlik eder. Pazarlık aşamasının tamamlanmasıyla birlikte etkisi oldukça uzun sürebilen
Depresyon aşaması başlar. Bu aşamada bütün durumun idrakına varılmıştır, bundan ötürü büyük bir mutsuzluk hakim olmaya başlar. Hayattan soyutlanma, hiçbir şey yapmak istememe, kayıtsızlık hali gibi belirtiler görülür. En son aşama da
Kabullenme aşamasıdır.
Durumun hazmedilmesi ve hayatın normal akışına dönmesi durumu gerçekleşir.
Başımıza gelen çok kötü haberlerde verdiğimiz tepkilere ne kadar benziyor değil mi?
Aslında insanların bir şeyleri kolay atlatıp atlatamadığı bu aşamaların nasıl bir hızla takip edildiğine bağlı olarak değişiyor. İnkar aşaması veya depresyon aşaması uzun sürmeye müsait bir aşama. Başa gelen bütün kötü durumlarda verdiğimiz tepkilerin bu aşamalar olduğunu bilen bir insan, bir sonraki kötü haberinde durumu bir an önce kabullenme safhasına ulaştırmak için gayret harcayabiliyor. En azından ben bu üzüntünün beş aşamasını öğrendiğimden beridir, eskiden hazmetmekte daha çok vakit harcadığım kötü haberleri daha kolay hazmedebilir olduğumu farkettim. Soğukkanlı insanların bir şeyleri nasıl çabucak kabullendiğine şahit oluruz ya, işin sırrı aslında o haberin yarattığı şok etkisini çabucak emebilmekte yatıyor.
Yorumlar
Yorum Gönder