Atatürk Sinemaya Geldiginde

Yazan: -


Türkiye'de sinema işletmeciliği ve sinema salonlarının serüveni 1908'de başlayıp, 1914 yılında Beyoğlu civarında yaygınlaşırken, haftanın belli günlerinde yalnızca kadınla­ra film gösterilmeye başlandı. Kadınlar için "özel matine'1er, ilk kez Haçaduryan adlı bir Ermeni vatandaşının Pangaltı'da açtığı sinemada düzenlendi. Bu arada da bazı sinemalarda "haremlik ve selamlık" usulüyle; yani, kadın­lar bir yanda erkek seyirciler bir yanda oturup filmi izliyor­lardı. Bir tahta perdeyle kadın ve erkek seyircileri ayıran bu sistemi İstanbul'da .ilk deneyen Ayasofya Müzesi'nin karşısındaki, şimdi oto galerisi olan Alemdar Sine­ması'ydı. 

Peki, ülkemizde kadınlarla erkeler, birlikte bir filmi ilk kez nerede ve nasıl izlediler? Bu sorunun yanıtını yaşayan en eski sinemacı, 1895 doğumlu Cemil Filmer'in bir anısından aktaralım:

"Ankara Sineması İzmir'in İki Çeşmelik yokuşu başında idi. Atatürk sinemaya geldiginde, yokuş hınca hınç doluydu. Atatürk'e coşkun gösteri yapıyorlardı. Ka­dın-erkek, Gazi'yi görmek için birbirini iteliyor, gözyaşları, alkışlar, haykırışlar birbirine kovalıyordu. Gazi, locaya oturduğunda eğilerek alt salondaki seyircile­re baktı. Hepsi erkekti.. Döndü ve: 

- Niçin aralarında kadın yok?, dedi.

Cemil Filmer:

-Paşam, sadece salı günleri yalnız kadınlara bir matine yapıyoruz, dedim. 

Başka gün yasak... " 

Bunu duyunca yaverine: 

-Muzaffer aşağıya in ve dışarıda ki kadınları içeri al, dedi.

Bir süre sonra sinemanın içi tıka basa kadın doldu.Türkiye’de ilk olarak Ankara Sinemasında kadınlar erkekler ve Atatürk bir arada film seyrettiler. Kadınlar kendisine dönmüş ve çılgınca alkışlamaya başlamışlardı, öyle ki film bir türlü başlayamıyordu. Sonunda “Şarlo İdama Mahkum” filmi başlayabildi.


Kaynak : Cemil Filmer - Hatıralar / Syf 121 - 127 - 1984

Hikayelerden haberdar olmak için e-mail adresinizi girin.

Delivered by FeedBurner

http://facebook.com/adnycl.blog          

Yer: Çankaya, 35280 Konak/İzmir, Türkiye
> >> Hayata Dair Kısa Hikayeler <<< Atatürk ve Cumhuriyet’in erken dönemlerine ait olaylara ışık tutan yazılar ile seslendirilmiş öyküler ağırlıklı yer alır. Bunun yanı sıra aşk ile ilgili yazılar, şarkı ve türkülerin hikayeleri, gündelik hayat tarihi ve ilginç bilgilerin de paylaşıldığı haftalık yayın yapan, öğretici, eğlenceli bir sayfadır...

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Atatürk'ün az bilinen nadir fotografları

Yazan: -
Resim
Hamdullah Suphi Tanrıöver ve Atatürk Atatürk ve Zsa Zsa Gabor Selanik Askeri Rüştiyesi'nde dosyasına düşülen not ile: ''Çok zeki, fakat asabi ve fazla samimi olunması imkansız bir genç." (1283) Atatürk'ün, gece yarısından sonra Ankara'nın Tahtakale bölgesinde çıkan yangın yerine gelişi ve alınan önlemleri denetlemesi, yanında bulunan kişi Kılıç Ali, 18 Temmuz 1929. 1936, İstanbul. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Florya'da. 1928, Ankara   Mustafa Kemal Atatürk'ün, Marmara köşkü’nün balkonunda çekilmiş fotoğrafı. (1929) Atatürk'ün çoğu kişisel ve özel koleksiyonlarda az yayımlanmış fotografları. Mustafa Kemal Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı sırasında çekilmiş bir fotoğrafı.   1914, Sofya. Osmanlı ateşesi Yarbay Mustafa Kemal Hikayelerden haberdar olmak için e-mail adresinizi girin. Delivered by FeedBurner               
Devamı

İzmir'in Semt Adları Nereden Geliyor

Yazan: -
Resim
Arap Fırını : Bir Mısır göçmeni, Mısırdan gelip bu semtin köşe başında simitçi fırını açtıktan sonra, bu ad ortaya çıktı. Arap Hasan : Hatay semtinde günümüzde Askeri Hastane’nin bulunduğu bölgenin XX. Yüzyıl’ın ortalarına kadar anıldığı ad "Arap Hasan"dır. Bu mevki XIX. Yüzyıl başlarında yaşayıp sürü yetiştiren Hasan adlı "Çukulata renkli" bir çobandan dolayı bu adla anılır olur. İnönü (eski Hatay) Caddesi üzerinde, Arap Hasan mevkiinde, bir zamanlar var olan çeşme de çok ünlüdür. Bu nedenle günümüzde bu bölge ve İnönü Caddesi üzerindeki durak “Çeşme” adıyla anılmaktadır. Semtin adı Hatay ilinden gelmektedir. Cumhuriyet'in ilk yıllarından anavatandan ayrı olan Hatay devletinde yaşanan sıkıntılar nedeniyle 1937 yılında daha önceleri adı "Mısırlı" ve "İnönü" olan caddeye Hatay adı verilir... Bu ad aynı zamanda cadde çevresinde gelişen yeni semtin de adı olur... Asansör : 1907 yılında yapılan asansör kulesinden ismini aldı. Bahribaba : Bir din
Devamı

Bir Bornova Hikayesi

Yazan: -
Resim
Birinci Dünya savaşı yıllarıydı..  Hollandalı Baron Von Heemstra Bugün Menderes adıyla bilinen  Cumaovası’nda büyük ve zengin bir çiftlik sahibiydi…  Şaşaalı ve ayrıcalıklı bir hayatı vardı… Çerkez Ethem ve adamları bu zengin adamın büyük çiftliğine göz koymuştu… 1913 ve 1918 yılları arasında İzmir Valiliği görevini yürüten Vali Rahmi Bey, Çerkez Ethem ve adamlarının Baron Von Heemstra’nın çiftliğini basarak haraç alacağı istihbaratını almış ve jandarmaları çiftliğe göndererek baskına engel olarak Çerkez Ethem’in adamlarına bir güzel dayak attırmıştı… Rahmi Bey’in Valilik görevi 1918 yılına kadar sürdü. İttihat ve Terakki’nin önde gelen isimlerinden olan Rahmi Bey 24 Ekim 1918 tarihinde görevden alındı ve partinin öteki önde gelenleriyle beraber tutuklanıp Bekirağa Bölüğü’ne kapatıldı, İstanbul’un işgalinden sonra da İngilizler tarafından Malta’ya sürüldü. Çerkez Ethem Cumaovası’nda yaşadığı, onurunu çok zedeleyen olayı unutmamıştı…  İstanbul’da tutuklu olan Rahmi Bey’den intikam almak
Devamı

Haftanın Günlerinin Kelime Anlamları

Yazan: -
Resim
Aslında bizim çoğunlukla ve hatalı olarak Batı medeniyetlerine atfettiğimiz ve bir türlü anlam veremediğimiz  haftayı Pazar ile başlatmak ,  Ortadoğu’da da (en azından bir zamanlar) oldukça yaygınmış! Haftanın günlerinin neredeyse tamamı Farsçadan birebir alınmış. Pazar ba : yemek, zar : yer. Yemek yeri. (Yeri gelmişken, lalezar: lale bahçesi, gülizar: gül bahçesi demek!) Pazartesi Pazar’ın ertesi. (Ertesi ise tamamen Türkçe kökenli) Salı İbranicede üçüncü anlamına geliyor. Ayrıca Arapçada da “selase” üç, üçüncü anlamında kullanılıyor. Çarşamba Çar’ı şimdiye dek defalarca yazdım, bunu kendiniz çıkardınız diye umuyorum. Ama “şenbe” Farsçada gün demek, ki bu birçok şeyi açıklıyor. Çar + şenbe= Çarşamba, dördüncü gün! Perşembe Yine Farsça kökenli, penç + şenbe =  penç Beş. şenbe gün,  Perşembe; beşinci gün demek. Cuma Toplanmak, birleşmek, bir araya gelmek anlamlarına gelen bu kelime, ibadet amaçlı toplanmayı anlatıyor. Bir küçük ipucu da buraya gelsin; c ve m seslerinden oluşan Arapça ke
Devamı

Muhtar Çakmağı Hikayesi

Yazan: -
Resim
  MUHTAR ÇAKMAĞI 1960'lı yıllarda uzun süre kullanılan ve halk arasında, "Muhtar Çakmağı" olarak bilinen benzinli çakmağın aslında muhtarlarla hiçbir alakasının olmadığını biliyor muydunuz?   Son günlerde tezgâhlarda yeniden görülmeye başlanan çakmağın isminin neden "Muhtar Çakmağı" konduğunu muhtarların bile bilmediği ortaya çıktı.   Çakmağın mazisini araştırıldığında ise karşımıza ilginç bir sonuç çıktı.   Çok uzun yıllar önce Avusturya'da çalışan iki Türk, Türkiye'ye izne geldiklerinde satmak için bu çakmaktan yüklü bir miktarda alırlar. Ancak Türkiye gümrüğünde yakalanırlar ve çakmaklara zamanın Menderes hükümetinin yetkilileri tarafından bu çakmaklara el konulur.   Aradan birkaç yıl geçer ve hükümet yetkilileri çakmakları ne yapacaklarına karar veremezler.   Ve hükümet yetkililerince alınan ortak karar sonrası binlerce çakmak İl Valilikleri aracılığı ile bütün muhtarlara dağıtılır.   O günden sonra da bu çakmakların adı "Muhtar Çakmağı"
Devamı