Fatih'in Mutfağı

Yazan: -

1473 (Hicri: 878) yılının Şaban ayına ait Fatih Sultan Mehmet sarayının bir mutfak defteri vardır. İstanbul fatihinin her gün ne yediğini, sarayında en çok pişen yemeklerin neler olduğunu, bir günlük ve bir aylık mutfak masrafının neye çıktığını gösteren bu defter tarih ve toplumbilim bakımından çok değerli bir belgedir. 

Reşat Ekrem Koçu bu defterden bazı ilginç notlar aktarır. 
1473’te İstanbul’da erzak piyasası şudur: • Sadeyağın okkası 8, zeytinyağının 6, armudun 5, üzümün 2, tuzun 2 akçe[1] ... 200 yumurta 23, 1000 limon 70 akçe... Bulgurun kilesi 16, kestanenin kilesi 20 akçe... (Bir kile 8 okkadır)

Defter o zamanın Türkçesi bakımından da pek ilginçtir. Örneğin balığa, ‘mahi’; kaza, ‘gerdendiraz’ (uzun boyunlu); tavuğa ‘makiyan’ deniliyordu. Soğanın adı ‘piyaz’, lahananın adı ‘kalem’, cevizin adı ‘kirdigan’, karpuzun adı ‘kürbeze’, karabiberin adı ‘fülfül’ idi. • Bu mevsim ve bu ayda sarayda hemen her gün pişen yemek, saray halkının yediği lahana çorbası idi. Fatih Sultan Mehmet de her gün balık, istiridye, karides ve ıstakoz yemişti.



Hikayelerden haberdar olmak için e-mail adresinizi girin.

Delivered by FeedBurner

http://facebook.com/adnycl.blog          

Yer: Cankurtaran, 34122 Fatih/İstanbul, Türkiye
> >> Hayata Dair Kısa Hikayeler <<< Atatürk ve Cumhuriyet’in erken dönemlerine ait olaylara ışık tutan yazılar ile seslendirilmiş öyküler ağırlıklı yer alır. Bunun yanı sıra aşk ile ilgili yazılar, şarkı ve türkülerin hikayeleri, gündelik hayat tarihi ve ilginç bilgilerin de paylaşıldığı haftalık yayın yapan, öğretici, eğlenceli bir sayfadır...

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Atatürk'ün az bilinen nadir fotografları

Yazan: -
Resim
Reisicumhur Hamdullah Suphi Tanrıöver ve Atatürk Atatürk ve Zsa Zsa Gabor Selanik Askeri Rüştiyesi'nde dosyasına düşülen not ile: ''Çok zeki, fakat asabi ve fazla samimi olunması imkansız bir genç." (1283) Atatürk'ün, gece yarısından sonra Ankara'nın Tahtakale bölgesinde çıkan yangın yerine gelişi ve alınan önlemleri denetlemesi, yanında bulunan kişi Kılıç Ali, 18 Temmuz 1929. 1936, İstanbul. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Florya'da. 1928, Ankara   Mustafa Kemal Atatürk'ün, Marmara köşkü’nün balkonunda çekilmiş fotoğrafı. (1929) Atatürk'ün çoğu kişisel ve özel koleksiyonlarda az yayımlanmış fotografları. Mustafa Kemal Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı sırasında çekilmiş bir fotoğrafı.   1914, Sofya. Osmanlı ateşesi Yarbay Mustafa Kemal Hikayelerden haberdar olmak için e-mail adresinizi girin. Delivered by FeedBurner               
Devamı

Haftanın Günlerinin Kelime Anlamları

Yazan: -
Resim
Aslında bizim çoğunlukla ve hatalı olarak Batı medeniyetlerine atfettiğimiz ve bir türlü anlam veremediğimiz  haftayı Pazar ile başlatmak ,  Ortadoğu’da da (en azından bir zamanlar) oldukça yaygınmış! Haftanın günlerinin neredeyse tamamı Farsçadan birebir alınmış. Pazar ba : yemek, zar : yer. Yemek yeri. (Yeri gelmişken, lalezar: lale bahçesi, gülizar: gül bahçesi demek!) Pazartesi Pazar’ın ertesi. (Ertesi ise tamamen Türkçe kökenli) Salı İbranicede üçüncü anlamına geliyor. Ayrıca Arapçada da “selase” üç, üçüncü anlamında kullanılıyor. Çarşamba Çar’ı şimdiye dek defalarca yazdım, bunu kendiniz çıkardınız diye umuyorum. Ama “şenbe” Farsçada gün demek, ki bu birçok şeyi açıklıyor. Çar + şenbe= Çarşamba, dördüncü gün! Perşembe Yine Farsça kökenli, penç + şenbe =  penç Beş. şenbe gün,  Perşembe; beşinci gün demek. Cuma Toplanmak, birleşmek, bir araya gelmek anlamlarına gelen bu kelime, ibadet amaçlı toplanmayı anlatıyor. Bir küçük ipucu da buraya gelsin; c ve m seslerind...
Devamı

Mekke Allah'ın evi

Yazan: -
Resim
 Mekke Allah'ın evi değildir.Allah kişi değildir ki evi olsun. O ev Hz. İbrahim'in Hacer ile ondan doğan İsmail için yaptığı evdir.  Hiçbir kutsallığı yoktur. Peki! Hacer kimdir? (Kuranda ismi geçen Mısırlı kadındır. Çocuğu olmayan Sare tarafından İbrahim'e sunulduğunda henüz genç yaştaydı; İsmail'i doğurdu. İslam kaynaklarına göre, Mısır firavunlarından Senan bin Ulvan'ın İbrahim'in karısı Sare'ye hediye ettiği bir köledir. İbrahim, çocuğu olmayan Sare'nin izniyle Hacer'le evlenir. Peki! İbrahim kimdir? Urfalı bir Aramidir.  Hz. Muhammed'den 2500 yıl önce yaşamış Yahudilerin atası, İsrail'in kök kurucusudur. O dönemde İslamiyet yok ki Müslüman olsun. Put perestti. Peki! Herkesin ona tapmasını istediği putunun adı neydi? Ellah(Allah). Peki! Erkeklerde sünneti çıkaran kimdi? İbrahim. Peki! Sünnet olmayan kişi kimdi? İbrahim? (Abraham) Peki! Sünnet ne anlama gelir? Ben de İbrahim'in putuna inanıyorum demektir. Peki! Biz kimiz? Türk. (Neden ...
Devamı

Kelimelerin Kökenleri Etimolojisi

Yazan: -
Resim
Yegâne  :  Farsçadaki “yek” kökünden geliyor. “Bir” ve “tek” anlamına gelen yek  kelimesinden,  yegâne, biricik kelimesi türetiliyor S ehpa  :  Arapçada "Se" den gelir üç demek (Yek, Dü, Se) Üç ayaklı Çardak  :  Arapçada "Çar" dan gelir dört demektir. Dört ayaklı Resim  :  Arapça   rsm  kökünden gelen  rasm  رسم   " 1. iz, ayak izi, işaret, simge, damga, mühür,  2. suret, 3. resmi tören, ayin" sözcüğünden alıntıdır.  Çerçeve  : Farsça   çārçūbe  چار چوبه  çar-çevre  "dört çubuk, dörtgen, " sözcüğünden alıntıdır Cambaz  : Farsça kökenli, can + baz bileşmesinden oluşmakta. Canı ile oynayan anlamına geliyor. Tıpkı  “düzenbaz” ın düzen ile oynayan,   “kumarbaz” ın kumar oynayan demek olması gibi. Sarhoş : Farsça kökenli sar, ser – yani baş, kafa kelimesinden başlanmış ve iyi, güzel  anlamına gelen hoş ile bitirilmiştir. Yani sarhoş, bildiğimiz, sokak jargon...
Devamı

Küçük bir kızın hikayesi

Yazan: -
Resim
Küçük bir kızın hikayesi   Babası Ahmet Naci Bey, II. Abdülhamit Dönemi Ayan Meclisi Azası Mehmet Galip Bey’in oğludur, varlıklı bir aileye mensuptur. Ahmet Naci Bey’i eğitim için İskoçya’nın Glasgow şehrine gönderir ailesi. Eğitimini tamamlayıp ülkesine dönmeye hazırlanırken Londra’da katıldığı bir davette Olga Cynthia ile tanışır, birbirlerine kısa sürede aşık olurlar. Olga Cynthia’nın ailesinin gezginci bir tiyatro kumpanyası vardır. Olga’nın babası genç yaşta ölünce, annesi beraber olduğu erkekle Avustralya’ya kaçar, kızını annesine bırakır. Anneannesi de Olga’yı 16 yaşında evlendirir, ama kocası I. Dünya Savaşı’nda askere alınır ve bir daha geri dönmez. Olga, Ahmet Naci Bey’in evlenme teklifini kabul eder, ancak yalnız değildir, bir de oğlu Jack vardır. İstanbul’a dul, çocuklu bir İngiliz gelinle dönen Ahmet Naci Bey’i ailesi hoş karşılamaz. Olga her şeye göğüs gerer, hatta sevdiği adam uğruna kara çarşafa bile girer. Müslüman olur ve Nadide ismini alır. Nüfus cüzdan...
Devamı

Günümüz bazı kelimelerin öz türkçe anlamları

Yazan: -
Resim
Ara ara bazı kelimelerin öz türkçelerini merak ederek baktığım Dîvânu Lugâti't-Türk, Orta Türkçe döneminde Kâşgarlı Mahmud tarafından   Bağdat'ta 1072-1074 yılları arasında yazılan Türkçe-Arapça bir sözlüktür.   Türkçenin bilinen en eski sözlüğü olup Batı Asya yazı Türkçesiyle ilgili var   olan en kapsamlı ve önemli dil yapıtıdır. Aşağıda bu kitaptan gözüme takılan bazı kelimelerin gümüzdeki anlamları ile birlikte bulabileceksiniz. Us = akıl demek , akılı çocuklara Uslu denir Ök anne demektir. Ökesi olmayana da öksüz denir. Kutun = günümüzde kadın, hatun olarak evrilmiştir Kuymak fili dökmek demektir, bu yüzden altın dökene kuyumcu denir Öz türkçede sineğe cibin denir, o yüzden de kulandığımız sinekliklere cibindirik denir “ Yen ” Gömleğin kolunun diirsekten bileğe kadar olan kısmına denir,  Kol kırılır yenin içinde kalır..   Eski türk inancına göre zamanı atlar sürerdi, at ile alınan mesafeyi anlatmak için “at sürümü 1 gün sürer ” denirdi ,   O yüzden...
Devamı

Meclis fotoğrafı "Atatürk 29 Ekim 1923 günü meclisten çıkış"

Yazan: -
Resim
  Atatürk fotoğrafları arasında en bilineni:  29 Ekim 1923 günü meclisten çıkış Hepimizin bildiği o ünlü “Meclis fotoğrafında” saklanan öykü ise Mustafa Kemal’in babacan tavrını sergiliyor.   Bilmelisiniz ki o bilindik fotoğrafın öyküsü pek bilinmeyenler arasında yer alıyor. Cumhuriyet tarihinin en büyük komutanlarından biri olan  Fevzi Çakmak ’ın kızını evlendirdiği gecedeyiz.   Kalabalık arasında Atatürk’ün dikkatini çeken bir çocuk var. Elinde fotoğraf makinesiyle şipşak fotoğraf çeken çocuğun yanına giden Başkomutan, çocuğun adını sorar.  Ali Rıza , heyecanlanır ve bir anlık yutkunmanın ardından cevap verir. Cevabından sonra Paşa’nın şen kahkasıyla karşılaşır. Paşa, söze;  “Benim babamın adının da Ali Rıza olduğunu biliyor musun?”  sorusuyla devam eder. Üsküp’lü Ali Rıza, şaşkın ve bir o kadar gururlu dakikalar içinde Atatürk’ün fotoğrafçısı olma teklifini direkt birinci ağızdan alır.   Paşa’nın bir şartı vardır; ona artık  “Sarı” ...
Devamı

Eyüp Sabri Tuncer ile Vehbi Koç hikayesi

Yazan: -
Resim
Meşhur kolonyacı Eyüp Sabri Tuncer, iflasın eşiğinde olduğunu söyleyerek,  Vehbi Koç'tan borç ister. Vehbi Koç, "Altı ay dayanabilir misin" diye sorar. "Dayanırım" der Eyüp Sabri.  Öyleyse dinle der Vehbi Koç:  "Sana borç vermeyeceğim. Ama bedava akıl vereceğim.  Bana hediye getirdiğin şu kolonya şişesinin deliği çok küçük.  Hemen imal ettiğin ve piyasaya sürmediğin kolonya şişelerinin deliklerini büyüt sürümü artır.   Bir ay sonra.. "Satışları hızla artan Eyüp Sabri bir kaç ay içinde iflastan kurtulur." Hikayelerden haberdar olmak için email adresinizi girin. Delivered by FeedBurner               
Devamı

Atatürk'ün Fevzi Çakmak'a sevgi ve saygısı

Yazan: -
Resim
Mareşal Fevzi Çakmak. Kendisi Atatürk dönemi Türkiye'sinin Genelkurmay Başkanı'dır. Devrimci-yenilikçi bir zihniyetten ziyade muhafazakar zihniyete sahip biridir. Atatürk ona çok büyük bir saygı,  hürmet ve güven beslerdi. Atatürk'ün kütüphanecisi Nuri Ulusu'nun aktardığına göre Atatürk, Çankaya Köşkü'nde yalnızca Fevzi Çakmak'ı kapıda karşılardı. Sofrasında alkole sıklıkla yer veren Atatürk,  Fevzi Çakmak geldiği zaman sofraya alkol almazdı.   Atatürk'ü özel kalem müdürü Hasan Rıza Soyak'ın aktardığına göre ise Atatürk, kendisinden sonra Fevzi Çakmak'ın Cumhurbaşkanı olmasını istiyordu. NOT: Fevzi Çakmak Türk iç ve dış politikalarında daima Atatürk'ün destekçisi bir isim olmuştur. Örneğin   Musul'un geri alınması için planlanan Musul Harekatı'na Kazım Karabekir gibi çeşitli isimler karşı çıkarken, Fevzi Çakmak bu kararda Atatürk'ün arkasında durmuştur.   Musul meselesinin konuşulduğu bir tartışmada Kazım Karabekir, "Musul Hareka...
Devamı