800 Masum Seyyar Satıcı Öldürülmesi
800 masum seyir satıcı
Osmanlı’da da, her devlette olduğu gibi haksız uygulamalara şahit oluyoruz.
Bunlardan biri de, hiçbir suçu yokken idam edilen 800 seyyar satıcı olayı.
Dönemin tarihçileri, sarayın resmi tarihçisi olduğu için, bu gibi olayları yazdıkları görülmez.
Ancak şimdi bahsedeceğimiz olay öyle bir dereceye ulaşmış ki,
resmi tarihçiler bile bu gerçeği yazmak ve kabul etmek zorunda kalmıştır.
Kanuni devri…
Osmanlı’nın en şaşalı yılları. Gücünün zirvesinde olan Osmanlı,
aynı zamanda ciddi bir yozlaşma yaşıyor. Suç oranları artmış.
Asayişin sağlanmasında sıkıntıların olduğu bu dönemde, Şubat 1528’de Sultan Selim Camisi yakınlarında bir zenginin evine hırsız girer. Bu hırsız sadece evdeki eşyaları çalmakla yetinmez, ev halkını da öldürür. Bu olayı haber alan Kanuni, konunun araştırılmasını ve suçluların yakalanmasını emreder. Ancak tüm arama faaliyetlerine rağmen failler bulunamaz.(1)(2) İşte dananın kuyruğu da burada kopar.
Suçlular yakalanamaz ancak konu bu şekilde kapanmaz. Bunu yapanlara mutlaka bir gözdağı verilmesi gerektiği düşünülür. Padişahın danışmanları şöyle der:
”Sultanım, bu çeşit kötülükleri ancak gündüzleri yoğurt, sebze gibi şeyler satmak bahanesiyle mahalle ve sokak aralarında dolaşan işsiz güçsüz kafirler yapar” (3)
Peçevi İbrahim Efendi ise eserinde şöyle der:
”Her ne kadar bu işi yapanlar arandı ise de kanunlara göre kesin delillerle bir kimseyi sorumlu tutabilecek derecede kuvvetli bir ipucu ele geçirmek mümkün olmadı. Sonunda, ırgatlıkla çarşı ve sokaklarda dolaşan işsiz güçsüz Arnavut takımından kimselerin bu işi yaptıklarına ihtimal verildi.”(4)
”Her ne kadar bu işi yapanlar arandı ise de kanunlara göre kesin delillerle bir kimseyi sorumlu tutabilecek derecede kuvvetli bir ipucu ele geçirmek mümkün olmadı. Sonunda, ırgatlıkla çarşı ve sokaklarda dolaşan işsiz güçsüz Arnavut takımından kimselerin bu işi yaptıklarına ihtimal verildi.”(4)
Anlayacağınız, fatura seyyar satıcılara çıkıyor. Tarihçi Sinan Çuluk’un deyimiyle, ”İstanbul’da misli görülmemiş bir devlet terörü” uygulanıyor. Adaletli olmasından dolayı nam salan Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle beraber bu satıcıların yakalanması sağlanıyor ve yakalanan 800 kadar masum seyyar satıcının asılarak veya boynu vurularak öldürülmesi ile ”adalet” yerini buluyor.
800 masum insanın yaşamına son verildiği bu olayı bir de Solakzade Tarihi’nden okuyalım:
”Gerçi şeriat dolayısıyla katledilmelerini icab eden halleri yoktu. Ancak nizam-ı alem ve işlerin intizamı ve insanlığın düzeni için bu gibi siyasete izin vermek caiz görüldü. Bu kıyas üzre, haksız yere nice günahsızın kanına girildi. Çarşılarda, halkın geçtiği yerlerde, yollarda boyunları vuruldu.”(5)
Son zamanlarda, Osmanlı padişahları üzerinden yapılan bazı algı yönetimleri var. Hatasız evliya profili…Bir de şu an, adaletiyle ün salan ve koyduğu yasalar nedeniyle Kanuni adını alan o padişahın üzücü bir icraatını okuyorsunuz.
Artık ne desek boş. İyisiyle kötüsüyle bizim tarihimiz.
800 masum insanın yaşamına son verildiği bu olayı bir de Solakzade Tarihi’nden okuyalım:
”Gerçi şeriat dolayısıyla katledilmelerini icab eden halleri yoktu. Ancak nizam-ı alem ve işlerin intizamı ve insanlığın düzeni için bu gibi siyasete izin vermek caiz görüldü. Bu kıyas üzre, haksız yere nice günahsızın kanına girildi. Çarşılarda, halkın geçtiği yerlerde, yollarda boyunları vuruldu.”(5)
Son zamanlarda, Osmanlı padişahları üzerinden yapılan bazı algı yönetimleri var. Hatasız evliya profili…Bir de şu an, adaletiyle ün salan ve koyduğu yasalar nedeniyle Kanuni adını alan o padişahın üzücü bir icraatını okuyorsunuz.
Artık ne desek boş. İyisiyle kötüsüyle bizim tarihimiz.
AHMET ÖZGÜR TÜREN
Dipnotlar:
1.Solakzade Mehmet Çelebi,Solakzade Tarihi,Haz;Vahid Çabuk,Kültür Bak. Yay.,2. Cilt,s.160
2.Mehmet Mazhar Fevzi,Haber-i Sahih,Latürki ve Şark Matbaası,İstanbul,1873,5. Cilt,s.74,75
3.Müneccimbaşı Ahmet Dede,Müneccimbaşı Tarihi,Çev;İsmail Erünsal,Tercüman Yay.,İstanbul,2. Cilt,s.529
4. Peçevi İbrahim Efendi,Peçevi Tarihi,Haz;Bekir Sıtkı Saykal,Kültür Bak.Yay.,Mersin,1992,1. Cilt,s.97
5. Solakzade Mehmet Çelebi,age,s.160
Dipnotlar:
1.Solakzade Mehmet Çelebi,Solakzade Tarihi,Haz;Vahid Çabuk,Kültür Bak. Yay.,2. Cilt,s.160
2.Mehmet Mazhar Fevzi,Haber-i Sahih,Latürki ve Şark Matbaası,İstanbul,1873,5. Cilt,s.74,75
3.Müneccimbaşı Ahmet Dede,Müneccimbaşı Tarihi,Çev;İsmail Erünsal,Tercüman Yay.,İstanbul,2. Cilt,s.529
4. Peçevi İbrahim Efendi,Peçevi Tarihi,Haz;Bekir Sıtkı Saykal,Kültür Bak.Yay.,Mersin,1992,1. Cilt,s.97
5. Solakzade Mehmet Çelebi,age,s.160
Yorumlar
Yorum Gönder