Tabakhaneye bok yetiştirmek sözü nerden gelir ?

Yazan: -

Osmanlı döneminde deri tekeli Safranbolu'daydı.

Tabaklanmayan deriyi satanlardan, o dönemin tüccarları alış veriş yapmazlardı. O dönem çok para kazanan Safranbolu'lu iş adamları Köşkler, konaklar ve 99 odalı evler yaptırmış, bazı evlerin içine çeşme dahi getirilmiştir. Safranbolu'da taze köpek dışkısı için tabakhanelerde yaygın olarak binlerce köpek beslenirmiş. Ham deri, kıllardan, yağ ve et tabakalarından mekanik olarak temizlendikten sonra kimyasal olarak işlendiği "sama" safhasında, taze köpek dışkısı enzimlerine ihtiyaç duyulduğundan, tabakhanelerin olduğu yerleşim yerlerinde çoluk çocuk ellerinde teneke maşrapalar, köpek dışkısı toplarlar, "sama" işlemi ancak dumanı tüten taze dışkı ile yapılabildiğinden koşa koşa tabakhanelere yetiştirirlermiş. Hayvanların derilerinin işlendiği atölyeler köpek dışkısı için yanar tutuşurlarmış. Çünkü bir tek taze köpek bokunda bekletilen deri yumuşacık, kıl köklerinden arınmış, gözenekleri açık, ince, homojen, yani kaliteli olabilirmiş. Bu nedenle köpek çiftlikleri kurulmuş. Binlerce köpek beslenmiş, üretilmiş ve hatta köpeğin dışkısını sıcak ve kurumadan yetiştirmek için sistemli bir iş örgütlenmesi kurulmuştur.

Bugün bu tür dericilik tamamen ölmüş olup, yapay olarak yani kimyasallarla da aynı sonuç elde edilmeye başlanınca köpeklerin de, dışkı toplayıcıların da pabucu dama atılıvermiş. 


"Tabakhaneye bok yetiştirmek" de yeni kuşakların nereden geldiğini

bilmediği, merak ettiğini de sanmadığım bir deyiş olarak -belki de içinde bok kelimesi geçtiğinden- günümüze kadar gelebilmiş.

Safranbolu'da deriyi işleyip kullanılabilir hale getiren meslek erbabına;

"Dabbak mısın; it bokuna muhtaçsın" denirmiş...




Hikayelerden haberdar olmak için e-mail adresinizi girin.

Delivered by FeedBurner

http://facebook.com/adnycl.blog          

Yer: Safranbolu, Karabük, Türkiye
> >> Hayata Dair Kısa Hikayeler <<< Atatürk ve Cumhuriyet’in erken dönemlerine ait olaylara ışık tutan yazılar ile seslendirilmiş öyküler ağırlıklı yer alır. Bunun yanı sıra aşk ile ilgili yazılar, şarkı ve türkülerin hikayeleri, gündelik hayat tarihi ve ilginç bilgilerin de paylaşıldığı haftalık yayın yapan, öğretici, eğlenceli bir sayfadır...

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Mekke Allah'ın evi

Yazan: -
Resim
 Mekke Allah'ın evi değildir.Allah kişi değildir ki evi olsun. O ev Hz. İbrahim'in Hacer ile ondan doğan İsmail için yaptığı evdir.  Hiçbir kutsallığı yoktur. Peki! Hacer kimdir? (Kuranda ismi geçen Mısırlı kadındır. Çocuğu olmayan Sare tarafından İbrahim'e sunulduğunda henüz genç yaştaydı; İsmail'i doğurdu. İslam kaynaklarına göre, Mısır firavunlarından Senan bin Ulvan'ın İbrahim'in karısı Sare'ye hediye ettiği bir köledir. İbrahim, çocuğu olmayan Sare'nin izniyle Hacer'le evlenir. Peki! İbrahim kimdir? Urfalı bir Aramidir.  Hz. Muhammed'den 2500 yıl önce yaşamış Yahudilerin atası, İsrail'in kök kurucusudur. O dönemde İslamiyet yok ki Müslüman olsun. Put perestti. Peki! Herkesin ona tapmasını istediği putunun adı neydi? Ellah(Allah). Peki! Erkeklerde sünneti çıkaran kimdi? İbrahim. Peki! Sünnet olmayan kişi kimdi? İbrahim? (Abraham) Peki! Sünnet ne anlama gelir? Ben de İbrahim'in putuna inanıyorum demektir. Peki! Biz kimiz? Türk. (Neden
Devamı

Atatürk'ün az bilinen nadir fotografları

Yazan: -
Resim
Reisicumhur Hamdullah Suphi Tanrıöver ve Atatürk Atatürk ve Zsa Zsa Gabor Selanik Askeri Rüştiyesi'nde dosyasına düşülen not ile: ''Çok zeki, fakat asabi ve fazla samimi olunması imkansız bir genç." (1283) Atatürk'ün, gece yarısından sonra Ankara'nın Tahtakale bölgesinde çıkan yangın yerine gelişi ve alınan önlemleri denetlemesi, yanında bulunan kişi Kılıç Ali, 18 Temmuz 1929. 1936, İstanbul. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Florya'da. 1928, Ankara   Mustafa Kemal Atatürk'ün, Marmara köşkü’nün balkonunda çekilmiş fotoğrafı. (1929) Atatürk'ün çoğu kişisel ve özel koleksiyonlarda az yayımlanmış fotografları. Mustafa Kemal Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı sırasında çekilmiş bir fotoğrafı.   1914, Sofya. Osmanlı ateşesi Yarbay Mustafa Kemal Hikayelerden haberdar olmak için e-mail adresinizi girin. Delivered by FeedBurner               
Devamı

Haftanın Günlerinin Kelime Anlamları

Yazan: -
Resim
Aslında bizim çoğunlukla ve hatalı olarak Batı medeniyetlerine atfettiğimiz ve bir türlü anlam veremediğimiz  haftayı Pazar ile başlatmak ,  Ortadoğu’da da (en azından bir zamanlar) oldukça yaygınmış! Haftanın günlerinin neredeyse tamamı Farsçadan birebir alınmış. Pazar ba : yemek, zar : yer. Yemek yeri. (Yeri gelmişken, lalezar: lale bahçesi, gülizar: gül bahçesi demek!) Pazartesi Pazar’ın ertesi. (Ertesi ise tamamen Türkçe kökenli) Salı İbranicede üçüncü anlamına geliyor. Ayrıca Arapçada da “selase” üç, üçüncü anlamında kullanılıyor. Çarşamba Çar’ı şimdiye dek defalarca yazdım, bunu kendiniz çıkardınız diye umuyorum. Ama “şenbe” Farsçada gün demek, ki bu birçok şeyi açıklıyor. Çar + şenbe= Çarşamba, dördüncü gün! Perşembe Yine Farsça kökenli, penç + şenbe =  penç Beş. şenbe gün,  Perşembe; beşinci gün demek. Cuma Toplanmak, birleşmek, bir araya gelmek anlamlarına gelen bu kelime, ibadet amaçlı toplanmayı anlatıyor. Bir küçük ipucu da buraya gelsin; c ve m seslerinden oluşan Arapça ke
Devamı

Asıl adı Adela'ydı

Yazan: -
Resim
 Kimliğini saklamak zorunda kalan Ermeni sanatçılarımızdandı. O yüzden onu Adile olarak bildik.  Adela rengarenk bir kelebek türüne verilen isimdir. Adı değişse de o renkli kelebek hayatımızı renklendirmekten hiç vazgeçmedi. Yokluk çekti, zor günler geçirdi, evladını kaybetti ama hep bize renk ve neşe kattı. Ondandır ki 80-90 kuşağında çocuk olmuş her çocuk onda anne şefkati hissetti. Adile Naşit son filminin son sahnesinde bugüne bir gönderme yapacaktı. O gün bile bizi düşünmüştü. Filmde hasta yatağında ölmekte olan birini canlandırıyordu. Son filminde son repliğini verirken kadraja dönmüş ve şunları söylemişti; "Dolu dolu yaşanmış güzel bir ömürde benimle beraber oldunuz. Bir tek isteğim var beni hatırladığınız zaman içiniz hüzün değil, sevgi ve neşe dolsun." Aramızdan ayrılışının 36. yılında Adile Naşit'i son isteği olan hüzün değil sevgi ve neşe ile anıyoruz  Hikayelerden haberdar olmak için e-mail adresinizi girin. Delivered by FeedBurner               
Devamı

Hüseyin Baradan ve eşi Hayriye Baradan

Yazan: -
Resim
  Sinema sanatçısı Hüseyin Baradan, eşi Hayriye Baradan ile Yunan Adaları'na gemiyle çıktığı gezide büyük bir acı yaşadı... Gemi Girit'e yaklaşırken eşini kaybetti , yapayalnızdı... İşte o an kendi deyimiyle karşısında bir " melek " buldu... " Melek " , Girit'te bir seyahat acentasının sahibi Manolis Gavrilakis'ti... Gavrilakis, İlk kez gördüğü bu Türk'ün acısına ortak oldu , sıkıntılarını paylaştı... " Annem " dediği Hayriye Baradan'ın cenazesinin İzmir'e çok kısa bir süre içinde gelmesini sağladı... " Kurban Bayramı'nda , 45 yıllık eşim Hayriye Baradan'la uzun süredir görmeyi düşlediğimiz Yunan Adaları'na gideceğimiz için çok mutluyduk " diye söze başladı Hüseyin Baradan... Günlerdir sadece çok yakınlarının bildiği bir sırrı açıklamadan önce derin bir soluk aldı , " o acı günlere dönmek canımı acıtıyor ama artık yaşadıklarımı paylaşmak istiyorum " dedi ve başladı anlatmaya... " Kurban Bayra
Devamı

Şarap şişeleri neden 750 ml ?

Yazan: -
Resim
Şarap şişeleri genellikle 750 ml (75 cl) ölçüsünde üretilmektedir. Bu özellik nereden gelmektedir? Bu şişe kapasitesi; 19. yüzyılda standart hale gelmiştir ve bu konuyla ilgili en çılgın açıklamalar şunlardır: - Bir camcının akciğer kapasitesi, - Bir öğünde ortalama tüketim ölçüsü, - Şarabı saklamak için en iyi kapasite, - Ulaşım kolaylığı... Oysa şişenin bu kapasitede yapılma sebebi hiçbiri değildir. Aslında bu sadece tarihi temellere sahip pratik bir organizasyon: O zamanlar Fransız şarap üreticilerinin en önemli müşterileri İngilizlerdi. Ama asla Fransızlarla aynı ölçü sistemini benimsemediler. İngilizlerin hacim birimi 4.54609 litreye eşdeğer olan "imparatorluk galonu" idi. Dönüşüm hesaplarını basitleştirmek için Fransızlar; Bordeaux şarabını 225 litrelik fıçılar halinde taşıdılar, yani tam olarak 50 galon, 300 adet 750 ml ölçüsündeki şişeye karşılık. (75 santilitre). Hesaplamak daha kolay hale geldi. Bir fıçı = 50 galon = 300 şişeye denk geldi. Böylece bir galon 6 şişeye
Devamı

Atatürk'ü Anlatan En İyi Kitaplar

Yazan: -
Resim
  1 - Nutuk -  Gazi Mustafa Kemal Yazıldığı dönemde  Cumhuriyet Halk Fırkası  umumi reisi olan  Gazi Mustafa Kemal 'in 15-20 Ekim 1927 tarihlerinde, 1919'dan 1927'ye dek kendisinin ve silah arkadaşlarının faaliyetlerini özetlediği konuşmasının metnidir. Baskıları :    1927 -  " Nutuk ", Osmanlıca,  543 sayfa, bez ciltli, 19x27 cm ebatlarında, başta Mustafa Kemal portresi ve sonda 7 tabaka halinde 10 ayrı harita eki mevcut.   Nutuk   ilk defa 1927 yılında, biri asıl metin, diğeri belgeler olmak üzere Arap harfleriyle iki cilt olarak yayımlanmıştır. Aynı yıl, tek cilt halinde lüks bir baskısı da yapılmıştır.      1938 -  " Nutuk ", yeni harflerle, Devlet Basımevi, İstanbul,  658 sayfa. Renkli, katlanmış harita eki var.   1984 -  " Söylev ", Çağdaş Yayınları, İstanbul,  3 Cilt (Cilt I, Cilt II ve Cilt III).   Hıfzı Veldet Velidedeoğlu   yayına hazırlamış. İlk cildi 17 baskı yaptı. Not: Başka baskıları da vardır.1927 orijinal hali, 1938 ilk Latin h
Devamı

Muhtar Çakmağı Hikayesi

Yazan: -
Resim
  MUHTAR ÇAKMAĞI 1960'lı yıllarda uzun süre kullanılan ve halk arasında, "Muhtar Çakmağı" olarak bilinen benzinli çakmağın aslında muhtarlarla hiçbir alakasının olmadığını biliyor muydunuz?   Son günlerde tezgâhlarda yeniden görülmeye başlanan çakmağın isminin neden "Muhtar Çakmağı" konduğunu muhtarların bile bilmediği ortaya çıktı.   Çakmağın mazisini araştırıldığında ise karşımıza ilginç bir sonuç çıktı.   Çok uzun yıllar önce Avusturya'da çalışan iki Türk, Türkiye'ye izne geldiklerinde satmak için bu çakmaktan yüklü bir miktarda alırlar. Ancak Türkiye gümrüğünde yakalanırlar ve çakmaklara zamanın Menderes hükümetinin yetkilileri tarafından bu çakmaklara el konulur.   Aradan birkaç yıl geçer ve hükümet yetkilileri çakmakları ne yapacaklarına karar veremezler.   Ve hükümet yetkililerince alınan ortak karar sonrası binlerce çakmak İl Valilikleri aracılığı ile bütün muhtarlara dağıtılır.   O günden sonra da bu çakmakların adı "Muhtar Çakmağı"
Devamı

Küçük bir kızın hikayesi

Yazan: -
Resim
Küçük bir kızın hikayesi   Babası Ahmet Naci Bey, II. Abdülhamit Dönemi Ayan Meclisi Azası Mehmet Galip Bey’in oğludur, varlıklı bir aileye mensuptur. Ahmet Naci Bey’i eğitim için İskoçya’nın Glasgow şehrine gönderir ailesi. Eğitimini tamamlayıp ülkesine dönmeye hazırlanırken Londra’da katıldığı bir davette Olga Cynthia ile tanışır, birbirlerine kısa sürede aşık olurlar. Olga Cynthia’nın ailesinin gezginci bir tiyatro kumpanyası vardır. Olga’nın babası genç yaşta ölünce, annesi beraber olduğu erkekle Avustralya’ya kaçar, kızını annesine bırakır. Anneannesi de Olga’yı 16 yaşında evlendirir, ama kocası I. Dünya Savaşı’nda askere alınır ve bir daha geri dönmez. Olga, Ahmet Naci Bey’in evlenme teklifini kabul eder, ancak yalnız değildir, bir de oğlu Jack vardır. İstanbul’a dul, çocuklu bir İngiliz gelinle dönen Ahmet Naci Bey’i ailesi hoş karşılamaz. Olga her şeye göğüs gerer, hatta sevdiği adam uğruna kara çarşafa bile girer. Müslüman olur ve Nadide ismini alır. Nüfus cüzdanında doğum yer
Devamı

Putin’in Hikayesi

Yazan: -
Resim
Dünyanın kaderini belkide bir çift ayakkabı değiştirdi.  İkinci Dünya Savaşı’ydı. Savaş bölgesinden memleketi olan Leningrad (St. Petersburg) izne gelmiş bir asker, evinin bulunduğu caddeye doğru giderken Alman bombardımanı sonucu ölenleri taşıyan bir kamyonla karşılaştı. Ölüler “toplu gömülmek” üzere mezarlığa götürülüyordu. Cesetlerin arasında askerin dikkatini çeken bir şey vardı; bir ayakkabı… Eşine aldığı ayakkabıya benziyordu.   Eve gidip gitmeme konusunda tereddüt geçirdikten sonra, görevliye, “ayakkabıyı giyen ölüyü görmek istediğini” söyledi. Görevli izin verdi. Asker kamyona çıktı, cesede baktı… Karısıydı… Görevliye “cesedin kendi karısı olduğunu onu alıp kendisinin gömmek istediğini” söyledi.   Görevlinin yardımıyla ceset indirildi.   Asker karısının zor da olsa nefes aldığını gördü ve onu alıp hastaneye götürdü… Yapılan müdahaleler sonucu kadın kurtarıldı, iyileşti ve normal hayata döndü… İşte o kadın hamile kaldı ve 7 Ekim 1952’de Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Vladimiroviç
Devamı